Butun dunyada strateji ehemiyyete malik obyektler, eraziler xususi formada muhafize olunur. Azerbaycanda dovlet orqanlari terefinden muhafize olunan obyektlerin siyahisina dovlet ehemiyyetli, hemcinin tarixi binalar, memarliq kompleksleri ve diger obyektler daxildir. Eyni zamanda, ixrac neft ve qaz boru kemerleri ve onlarin infrastruktur obyektleri bu siyahiya shamil olunur. Bu obyektlerin tehlukesizliyinin qorunmasi vacibdir.
Bir cox ixrac boru kemerleri ve onlarin infrastruktur obyektleri, meden erazileri Azerbaycan Dovlet Neft Shirketinin (SOCAR) balansindadir. SOCAR-in daimi istifadesinde olan meden erazilerinin, o cumleden Hasilatin Pay Bolgusu Sazishlerine uygun olaraq ayrilmish kontrakt sahelerinin cemi 6 004,22 kv. km teshkil edir.
Bes hemin eraziler nece qorunur?
Vekiller Kollegiyasinin Vekillerin intizam komissiyasinin sedr muavini İlhame Hesenova bildirir ki, ixrac boru kemerlerinin muhafize zonalarinin mueyyen olunmasi barede Nazirler Kabinetinin 2 noyabr 2004-cu il tarixli qaydalari var: "Hemin qaydalarda gosterilib ki, boru kemerlerinin her terefinden 50 metr muhafize zonasi mueyyen olunur. Kend teserrufati teyinatli hisseler ucun ise her terefden 25 metr teyin olunur. Su hovzelerinde ise sahilboyu her terefden 25 metr muhafize zonasi mueyyen edilir. Muhafize zonasinda tikinti ishlerinin ve diger ishlerin aparilmasi qadagan olunub. Bu ishler aparilarsa, muvafiq raziliq olmalidir".
Vekiller Kollegiyasinin Vekillerin intizam komissiyasinin sedr muavini İlhame Hesenova
Bes bu qaydalar pozularsa mesuliyyeti kim dashiyir?
Vekil bildirib ki, eger huquqi ve fiziki shexsler terefinden bu neft boru kemerlerinden muhafize qaydalari pozularsa, bu inzibati, eyni zamanda cinayet mesuliyyetine sebeb olur: "İnzibati mesuliyyete celbolunma İnzibati Xetalar Mecellesinin 342 maddesine esasen tenzimlenir. Hemin maddede gosterilir ki, xususi qaydada muhafize olunan torpaq sahesinden istifadenin pozulmasina gore mesuliyyet var. Vetendashlar bilmelidirler ki, her hansi fiziki shexs bu qaydalari pozursa, meselen, muhafize zonasinda kend teserrufati ishleri aparirsa, onda o, 400 manatdan 600 manata qeder cerime oluna biler. Huquqi shexsler ise 2 min manatdan 3 min manata qeder cerime olunur".
Vekil qeyd edib ki, cinayet mesuliyyeti ise o vaxt yaranir ki, hemin o muhafize olunan sahelerde tikinti ishleri aparilir: "Meselen, muhafize olunmush sahede ev tikilirse, yaxud orada her hansi tikinti ishleri aparilirsa, artiq 322-2 madde ile cinayet mesuliyyetine sebeb olur. Hemin maddenin sanksiyasinda 3 iledek azadliqdan mehrumetme cezasi var. Yeni minimum ceza 2 iledek islah ishleri, maksimum ceza 3 iledek muddete azadliqdan mehrumetmedir. Lakin eyni emeller agir neticelere sebeb olursa, meselen, muhafize zonasinda her hansi tikinti ishi aparilirsa, hemin o boru kemerine ziyan deyir ve ya diger agir neticelere sebeb olursa, bu da artiq 3 ilden 6 iledek azadliqdan mehrumetme ile neticelenir".
Lakin buna baxmayaraq, meden erazilerinde, eyni zamanda boru kemerlerinin muhafize zonasinda qanunsuz tikinti ishleri aparilir. Son onillikler erzinde SOCAR-in istifadesinde olan erazinin texminen 3 faizi zebt olunub.
"Konstitusiya" Arashdirmalar Fondunun prezidenti Elimemmed Nuriyev
"Konstitusiya" Arashdirmalar Fondunun prezidenti Elimemmed Nuriyev bildirib ki, tehlukesizlik zonasinda tikinti ishlerinin aparilmasi yolverilmezdir. O bildirib ki, bu meselede yerli icra hakimiyyet orqanlari, belediyyeler mesuliyyet dashiyir ve vetendashlar diqqetli olmalidirlar.
Eraziler zebt edildikde hansi addimlar atilir?
Zebt hallari ve qanunsuz tikinti ishlerinin aparilmasi SOCAR terefinden ashkar olunduqda, bu barede derhal qanuna uygun olaraq muvafiq dovlet qurumlarina melumat verilir. Bundan bashqa, eger tikinti basha catibsa, bu zaman ozbashina tikilinin sokulmesi iddiasi ile bagli shirket terefinden muvafiq mehkemelere iddia ile muraciet olunur. İndiyedek Sabuncu rayonu uzre 6 500-den cox, Sebail rayonu uzre 2 000-den cox, Nizami rayonu uzre 200-e yaxin, Xetai rayonu uzre 500-dek, Bineqedi rayonu uzre 10 000-den artiq olmaqla umumilikde 20 000-den cox iddia SOCAR terefinden muvafiq mehkemelere teqdim edilib.
"MBA" konsaltinq shirketinin bash direktoru Nusret İbrahimov bildirib ki, SOCAR balansindaki aktiv istifade etdiyi torpaqlarda tikinti ishlerinin aparilmasina icaze vermemekde ve muvafiq addimlar atmaqda haqlidir.
Telegramda izleyin 
instagramda izleyin