Azerbaycanda mushahide olunan prosesler - banklarda emanetler uzre faiz derecelerinin azalmasi, dashinmaz emlak bazarinda musbet dinamikanin olmamasi, habele esas dunya valyutalarinin mezennelerinin yuksek deyishkenliyi vetendashlarin pullarini qorumaq ve artirmaq ucun yeni vasitelerin yaradilmasi meselesini yeniden aktuallashdirir.


Bank emanetlerine ve diger enenevi investisiyalarin alternativ kollektiv investisiya formalari sehmdar ve qarshiliqli investisiya fondlaridir (SİF ve QİF). Belelikle, qonshu Rusiyada 2019-cu ilde qarshiliqli fondlara vesait axini 103 milyard rubl (tarixi maksimum), en mehsuldar qarshiliqli fondlar ise dunyanin istenilen bankindan daha cox- illik 30-50% gelir temin edib.


Azerbaycanda kollektiv investisiya fondlarinin inkishaf perspektivleri nelerdir?

Movzu ile bagli Anarim.Az iqtisadci-ekspert Akif Nesirli danishib. O, bildirib ki, Azerbaycanda qiymetli kagizlar bazari cox zeif inkishaf edib. Sahibkarlar oz shirketlerini sehmleshdirmekde maraqli deyiller. Burada qanunvericilkde mueyyen boshluqlar var ve esas qanunvericilik bazasi formalashdirilmalidir. Emlak hokumet terefinden etibarli shekilde verilmelidir. Yeni mulkiyyete zemanet verilmeli, diger terefden olkede musteqil mehkeme sistemi olmalidir. Daha sonra reqabet muhiti formalashdirilmali ve bazar iqtisadiyyatinin bu meselede ishtiraki olan enenevi qaydalari berqerar olunmalidir ki, olkede qiymetli kagizlar bazari inkishaf etsin. Her bir vetendash maneesiz shekilde qiymetli kagizlar bazarinda ishtirak etmek imkani qazansin ve saxladigi vesaiti diger etibarsiz biznese qoymasin. Her hansi bir shirketin sehmlerini alsin ve bu dividend hesabina boyuk qazanc elde etsin. Yeni olkede yuxarida sadaladigim amillerin olmamasi sebebinden qiymetli kagizlar bazari primitiv formadadir, inkishaf etmeyib ve remzi xarakter dashiyir. Diqqet yetirseniz gorersiniz ki, Azerbaycandaki sehmdar cemiyyetler de remzi xarakter dashiyir. Meselen, bir shirketdir ve adini qoyublar sehmdar cemiyyet. Amma sehmdar cemiyyet adi shirketden ferqlenmelidir. Yeni, misal olaraq SOCAR-da oldugu kimi sehmleri olmalidir, o sehmler sehm bazarinda satisha cixarilmalidir. Teklif olunmalidir ki, bu sehmleri alsinlar hemin o sehmdar shirketleri maliyeleshdirsinler yeni, investisiya qoysunlar, eyni zamanda onlardan ilkin dividend gotursunler. Azerbaycanda bu mexanizm ishlemediyine gore vetendashlarimiz yuxarida qeyd etdiyiniz kimi, diger alternativ vasitelerle oz yigdiqlari vesaiti formalashana qeder saxlamaq Azerbaycan vetendashi ucun ciddi probleme cevrilir. Cunki, ilden-ile kifayet qeder yuksek inflyasiya gedir ve bu pul deyerden dushur. Pulun deyerden dushmemesinin en yaxshi varianti dunyada sehmdar cemiyyetlerin sehmlerine investisiya qoymaqdir. Azerbaycanda kollektiv investisiya fondlari var amma remzi xarakter dashiyir. Yeni, onun bizde shekli var, ozu yoxdur. Sahibkar elindeki vesaiti ve yaxud shirketinin deyerini sehmleshdire biler. Bunun ucun Azerbaycanda ne huquqi baza var, ne de indiki iqtisadi sherait imkan verir".

Feride Agazade

Telegramda izleyin

instagramda izleyin