Artiq Azerbacan herbi, siyasi, iqtisadi ve bu kimi vacib saheler uzre miqyasini qisa zamanda genishlendirmeyi bacardi. Hetta dunyanin nezeri ve diqqeti, hemcinin biznes hedefleri, planlari da Azerbaycana yonelib. Bundan peshekarcasina faydalanmaq olke iqtisadiyyati ucun daha bir tekana cevrilecek. Movzunu "Zaferoglu inshaat" shirketinin qurucusu, biznesmen Zefer Memmedov sherh edib.
İdxaldan asililigi nece aradan qaldirmali?
Elektron cihazlar, avtomobil, geyim-tekstil ve tikinti materiallari... Bunlar xaricden en cox idxal etdiyimiz mehsullardir. Meni dushunduren ise niye bu ve diger saheler uzre yerli istehsal bu qeder zeifdir? Meselen, tekstil mehsullarinin istehsali o qeder de cetin proses deyil. Hetta dovletin de verdiyi destekle elektron cihazlarin istehsali ve avtomobil senayesi de inkishaf etdirile biler. Tebii ki, burada genclerin startap layiheleri de yaddan cixarilmamalidir. Bes niye biz bu sahelerde idxaldan asliligi aradan qaldira bilmirik? Problemi koku bizim sahibkar ve ya biznesmen adlandirdigimiz insanlarin yanashmasindadir. Evvela etrafimiza baxaq.Tanidigimiz biznesmen ve sahibkarlar kimlerdir? Beli cox guman eyni fikirdeyik. Onlar bir mehsulu alib, ustune mueyyen mebleg qoyub satan shexslerdir. Yeni sahibkarlar istehsal etmek evezine her hansisa mehsulun alqi-satqisi ile meshgul olurlar. Amma olkemizin alan teref yox, satan teref olmasi ucun istehsalat saheleri yaradan sahibkarliq mentalitetini inkishaf etdirmek lazimdir. Sahibkar – oz biliyinden, bacarigindan ve kapitalindan istifade ederek riske geden shexslerdir. Buna gore bu cur shexsleri yetishdirmek ucun, sahibkarligin esaslari haqda bilgiler artiq mekteb proqramlarina, dersliklere salinmalidir.
Sahibkarliq sahelerinde innovasiyalarin tetbiqi
Daha bir onemli meqam butun saheler uzre innovasiyalarin tetbiqidir. Bu istehsal olunan mehsulun daha keyfiyyetli ve asan basha gelmesine, elece de, reqabetqabiliyyetli olmasina imkan verir. Meselen, ABSh-i diger olkelerden ferqlendiren bashlica cehetlerden biri, bu sahede heveslendirici dovlet siyasetinin movcud olmasidir. Yaponiyadada sahibkarliginin esas xususiyyetlerinden biri, iqtisadi fealiyyetde xarici keshfler ve ideyalardan genish istifade edilmesidir. Ele son illerde sahibkarliga destek Azerbaycanda da olkenin iqtisadi siyasetinin merkezi istiqametlerinden birine cevrilib. Mehz bunun neticesinde sahibkarliq fealiyyeti ile bagli qanunvericilik ve teshkilati-iqtisadi sherait daim inkishaf etdirilir ve tekmilleshdirilir. Dovletin sahibkarliga muxtelif mexanizmlerle semereli desteyi davam etdirilir ve onun inkishafi dovlet proqramlari esasinda heyata kecirilir. 2020 ci ilde Sahibkarligin İnkishaf Fondu terefinden sahibkarlara 908 investisiya layihesinin maliyyeleshdirilmesi ucun 126.9 milyon manat, bu ilin ilk 4 ayinda ise 217 sahibkara 18.6 milyon manat guzeshtli kredit verilib. Bu kreditlerin hesabina oten il 2700, bu ilin ilk 4 ayinda ise 600-dek yeni ishyerleri acilib. Sevindirici haldir ki, bu prosesler pandemiya kimi agir donemde de davam etdirilib. Verilen kreditlerin texminen 50%-i aqrar sektorun payina, qalan hissesi ise senaye mehsullarinin istehsali ve emalina yoneldilib. Daha bir sevindirici meqam odur ki, verilen kreditlerin 70%-den coxu regionlarin payina dushur ki, bu da regionlarin inkishafi ucun cox vacibdir.
Resmi melumatlara esasen 2021-ci ilin oten dovrunde Azerbaycanda tikinti materiallarinin istehsalinda artim qeyde alinib. Bu ilin birinci rubu erzinde tikinti materiallarinin istehsalinin umumi deyeri 134,6 milyon manat olmaqla, evvelki ilin muvafiq dovru ile muqayisede 10%artim demekdir.
Elde olunan ugurlarla yanashi netice istediyimiz seviyyede deyil. Daha yaxshi neticeler ucun ise biz sahibkarlar da dovletle beraber oz tekliflerimizi ireli surmeliyik. Qayidaq daha cox idxal olunan mehsullarin siyahisina. Misal ucun tekstil sahesini nece inkishaf etdire bilerik? Bunun ucun Turkiyenin geyim istehsal eden boyuk shirketlerinden birini olkemizde fabrik acmaga devet etmek olar. Bu teklifi qebul etmeleri ucun muxtelif vergi guzeshtleri tetbiq edile biler. Belelikle, istehsalatin bu sahesinin idare edilmesinde muhum rol oynayacaq mutexesssislerin yetishtirilmesine zemin yaranacaq. Yeni texnologiyalar ve hemin texnologiya ile ishlemeyi bacaran genc mutexessisler formalashacaq. Bu ise gelecekde tekstil sahesinde yeni muessiselerin yaranmasina tekan verecek. Biz Cinin timsalinda bunun neticelerini gorduk. Cin evvelce muxtelif sahelerde fealiyyet gosteren shirketlerin olkeye gelmesine sherait yaratdi. İndi ise Cin texnologiya, avtomobil, tekstil sahesinde oz brendleri ile dunyaya meydan oxuyur.
İqtisadiyyatda Qarabag realligi...
Nezere almaq lazimdir ki, indi butun dunyanin diqqeti Azerbaycandadir. 30 ilden sonra Qarabagda qazanilan zefer regionda yeni realliqlar yaradib. Muharibenin bitmesi yeni emekdashliq imkanlari acib.20% torpaqlarimizin ishgaldan azad edilmesi en azi 20% iqtisadi artim demekdir.
Dunyada taninmish investorlar Qarabagin yeniden qurulmasinda ishtirak etmeye can atirlar. Dovlet bashcisinin xususi vurguladigi agilli sheher ve agilli kend konsepsiyalarinin yaradilacagi Qarabag zonasinda, iqtisadiyyat da yeni innovasiyalarla qurulacaq. Bu ise sahibkar kimi bizi de sevindirir. Bele ki, Qarabagda tetbiq edilecek muasir texnologiyalar sonradan butun olkede istifade olunmaga bashlayacaqdir.
Telegramda izleyin 
instagramda izleyin